NHÀ XUẤT BẢN NGHỆ AN
NON NƯỚC HOÀNG MAI - CUỐN SÁCH ĐẦY ẮP KHÁT VỌNG CỦA MỘT THÀNH PHỐ TRONG TƯƠNG LAI
Đầu năm 2021, Tao Đàn Mùa Xuân Nghệ An phối hợp với Nhà xuất bản Nghệ An cho ra mắt độc giả cuốn sách thứ 12 : Non nước Hoàng Mai, tuyển chọn các tác phẩm của 40 hội viên và một số văn nghệ sĩ cộng tác viên, bao gồm các thể loại sách tác: thơ, văn, âm nhạc, nhiếp ảnh,...Non nước Hoàng Mai là kết quả của đợt trải nghiệm thực tế của các văn nghệ sĩ Tao Đàn tại thị xã trẻ Hoàng Mai. Quả thực, vùng đất địa đầu xứ Nghệ đã mang đến cho các tác giả chất xúc tác tuyệt vời để sáng tác nên những tác phẩm văn học nghệ thuật đầy say mê và khát vọng...Nhà xuất bản Nghệ An xin chúc mừng Tao Đàn Mùa Xuân Nghệ An và trân trọng giới thiệu bài giới thiệu - bút ký Hoàng Mai non xanh nước biếc của nhà thơ Đậu Phi Nam - hội viên Hội Nhà văn Việt Nam - Chủ nhiệm Tao Đàn Mùa Xuân Nghệ An:
HOÀNG MAI NON XANH NƯỚC BIẾC
Đậu Phi Nam
“Đường vô xứ Nghệ quanh quanh
Non xanh nước biếc như tranh hoạ đồ”
Non xanh nước biếc như tranh hoạ đồ”
Câu ca xưa không biết tự bao giờ, nhưng nó đã ăn sâu vào tâm khảm của người dân xứ Nghệ nói riêng và cả nước nói chung. Hoàng Mai là thị xã trẻ nơi địa đầu xứ Nghệ. Hoàng Mai có núi cao, biển sâu, có trung du lại có cả đồng bằng… Sông Mai nước trong biêng biếc, mềm mại uốn cong từ thượng nguồn xuống tới hạ lưu. Từ trên cao nhìn xuống sông Mai như con rồng xanh ôm lấy làng mạc xóm thôn. Hai bên bờ sông là những luỹ tre xanh như ngọc, những ruộng lúa, nương ngô bời bời sức sống. Những xóm làng trù mật được sông Mai cung cấp phù sa. Về đến hạ nguồn, sông Mai hiền hoà chia thành hai nhánh, nhánh phụ chảy song song với biển tạo nên 7 xã bãi ngang, cuối cùng đổ ra Cửa Quèn, hòa vào Biển Đông dạt dào sóng vỗ. Nhánh chính tiếp tục chảy theo hướng Đông, đổ ra Cửa Cờn nơi có ngôi đền Cờn hơn 700 năm tuổi, linh thiêng bậc nhất xứ Nghệ.
Đứng ở trung tâm thị xã Hoàng Mai (phường Quỳnh Thiện) nhìn theo hướng Tây Bắc ta thấy một dãy núi đá vôi cao sừng sững trùng trùng điệp điệp chạy dài từ phía Bắc xã Quỳnh Vinh đến tận Tân Thanh, huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hoá. Dãy lèn này có tên gọi là lèn Răng Cưa. Đây là dãy núi đá Tai Mèo trùng điệp giống như một cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang thu nhỏ.
Cũng trong xã Quỳnh Vinh có hai hòn núi khác rất nổi tiếng về tâm linh đó là hòn Nhọn và hòn Cúp Mồng Gà. Hòn Nhọn thì có dáng Thiên Đỉnh còn hòn Cúp Mồng Gà thì có dáng Long chầu. Đầu gà chầu phía trung tâm thị xã Hoàng Mai. Cũng từ vị trí phường Quỳnh Thiện nhìn về phía Tây Nam ta sẽ được chiêm ngưỡng một cảnh núi non không chỉ hùng vĩ mà còn thơ mộng nữa, đó là núi Tùng Lĩnh. Trên núi có những gốc thông hàng trăm năm tuổi trồng từ thời Pháp thuộc, mùa hè đi dưới tán thông nghe điệu nhạc vi vu trầm bổng của đại ngàn, ta có cảm giác như ngàn thông đang ca lên khúc ca sơn thủy hữu tình. Cũng từ đây, hướng tầm nhìn về phía Đông Bắc chúng ta sẽ thấy một dãy núi chạy dài từ Tây sang Đông, điểm tận cùng là Biển Đông, dãy núi này có tên gọi là rú Xước. Đây là một chân đầu tiên của dãy Trường Sơn ăn thông ra biển. Rú Xước được tính như Đèo Ngang hay Hải Vân Quan của Hoàng Mai vậy... Nhưng ở thị xã Hoàng Mai thì rú Xước có một vai trò địa lý vô cùng quan trọng, nó như một bức bình phong che chắn bão giông cho cảng cá Lạch Cờn.
Nói đến biển Hoàng Mai thì không biết dùng từ gì cho xứng với cảnh đẹp cát trắng, biển xanh với rặng phi lao cổ thụ bốn mùa ca hát như bãi biển Đông Hồi. Hải sản Hoàng Mai thì nức lòng cả nước, chiều về đứng trước cảng cá Quỳnh Phương ta mới hiểu thế nào là “nức lòng cả nước”. Nước mắm Phú Lợi cũng không biết tự bao giờ đã vào bếp của các nhà hàng đặc sản khắp ba miền Tổ quốc. Điều muốn nói ở đây là nước mắm Phú Lợi đã làm hài lòng những ẩm thực gia khó tính nhất.
Đến Quỳnh Phương, thăm cảng cá Quỳnh Phương, có nhà thơ đã phải thốt lên:
“Cảng cá Quỳnh Phương chiều lộng gió
Tắm lên ta hương nước mắm thơm lừng”.
Hồ Vực Mấu thuộc xã Quỳnh Trang gắn liền với điển tích “Bẩm cụ, hết sông ạ?” * là hồ thuỷ lợi lớn nhất tỉnh Nghệ An có hai chức năng tươi tiêu và điều thuỷ cho phía hạ nguồn, mùa hè đi thuyền trên hồ nhìn mặt nước xanh trong tận đáy thấy từng viên sỏi cuội từng đàn cá mương cá giếc thong thả kiếm mồi. Bỗng nhiên ta nghe câu hát “Em có về xứ Nghệ với anh không” từ trên nương chè vọng lại thì ta cứ tưởng Việt Nam ta có thêm một hồ núi Cốc thứ hai tại Hoàng Mai.
Chạy song song với sông Mai về phía Tây từ làng Mít thuộc xã Quỳnh Trang đến làng Nhồi xã Quỳnh Hợp, nay là xã Mai Hùng, từ trên cao nhìn xuống ta thấy một quần thể làng Nhồi là những quả đồi tròn như bát úp người ta đếm được chín mươi chín ngọn gắn liền với điển tích một trăm con chim lạc**. Quần thể này được mang tên rú Sứ. Ở đây có khu lăng mộ họ Văn là Di sản văn hoá cấp quốc gia. Trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ, máy bay Mỹ cắm đầu vào quần thể rú Sứ, nhưng không phát nổ cũng không phát cháy, mà chỉ để chui sâu vào lòng đất khoảng ba, bốn mét để chôn vùi ý tưởng xâm lược hung hăng của một cường quốc.
Phong cảnh Hoang Mai thì còn nhiều điều phải nhắc đến như núi Đề Thơ, lèn Bỏ Bóng, hang Hoả Tiễn, động Nhà Trò, Thung Quân, giếng Kỵ,... nhưng trong khuôn khổ bài viết nay cho phép tôi khất nợ bạn đọc.
Phong cảnh Hoàng Mai đúng là non xanh, nước biếc với thế núi dáng sông trông xa thật hùng vĩ đến gần thì thật là kỳ vĩ nên thơ.
Con người Hoàng Mai hào sảng, minh triết, mến khách quý người, dễ gần, thân thiện, năng động, nhiệt tình. Con gái thuỳ mị, nết na, đàn ông thẳng thắn, hào hiệp, thể hiện qua câu tứ vật “Vật ẩm Hoàng Mai tửu”***
TAO ĐÀN MÙA XUÂN NGHỆ AN đã ra đời và hoạt động hơn 10 năm, có 11 đầu sách ra mắt bạn đọc nội dung gồm thơ, nhạc, tản văn, ký, truyện ngắn, ảnh nhằm ca ngợi phong cảnh con người Việt Nam, đặc biệt là quê hương Xứ Nghệ núi Hồng sông Lam, được độc giả khắp cả nước đánh giá cao. Nhưng trong tay tôi là tập bản thảo NON NƯỚC HOÀNG MAI thì lại hoàn toàn khác, Tao Đàn Mùa Xuân Nghệ An chỉ viết riêng cho thị xã trẻ Hoàng Mai, thị xã địa đầu xứ Nghệ, thị xã chưa đầy 10 tuổi. Tập bản thảo khoảng 150 bài thơ, văn, nhạc, ảnh của 40 hội viên Tao Đàn và 10 tác giả là con em Quỳnh Lưu, Hoàng Mai viết về NON NƯỚC và sự vươn lên của CON NGƯỜI thị xã Hoàng Mai trong thời gian gần đây. Tập sách này là một lời tri ân của Tao Đàn Mùa Xuân Nghệ An với Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân thị Xã Hoàng Mai, xem như món quà dâng lên, chuẩn bị cho 10 năm thành lập thị xã.
Chỉ trong một thời ngắn, những tác phẩm trong NON NƯỚC HOÀNG MAI chắc chắn chưa nói hết được những điều muốn nói, về những phẩm chất tốt đẹp của con người nơi địa đầu xứ Nghệ, về mảnh đất có bề dày truyền thống văn hóa, về những chiến công to lớn trong thời kì chống giặc ngoại xâm, bảo vệ Tổ quốc, về tiềm năng phát triển đi lên trong thời kì đổi mới... nhất là sự trở mình, vươn lên của thị xã trong thời gian gần đây. Một thị xã trẻ nhiều hoài bão và khao khát trở thành một thành phố tương lai, một trung tâm phát triển kinh tế và văn hóa của vùng Nam Thanh Bắc Nghệ. Xứng đáng với sự tôn vinh của tiền nhân là: Vùng đất ĐỊA LINH NHÂN KIỆT. Ta tin tưởng rằng Hoàng Mai đang tách vỏ, sông Mai xanh long lanh.
Bởi vậy, nếu còn một vài sai sót, một vài khiếm khuyết trong tác phẩm cũng khó tránh khỏi, mọng được sự rộng lòng lượng thứ của bạn đọc gần xa.
Đứng ở trung tâm thị xã Hoàng Mai (phường Quỳnh Thiện) nhìn theo hướng Tây Bắc ta thấy một dãy núi đá vôi cao sừng sững trùng trùng điệp điệp chạy dài từ phía Bắc xã Quỳnh Vinh đến tận Tân Thanh, huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hoá. Dãy lèn này có tên gọi là lèn Răng Cưa. Đây là dãy núi đá Tai Mèo trùng điệp giống như một cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang thu nhỏ.
Cũng trong xã Quỳnh Vinh có hai hòn núi khác rất nổi tiếng về tâm linh đó là hòn Nhọn và hòn Cúp Mồng Gà. Hòn Nhọn thì có dáng Thiên Đỉnh còn hòn Cúp Mồng Gà thì có dáng Long chầu. Đầu gà chầu phía trung tâm thị xã Hoàng Mai. Cũng từ vị trí phường Quỳnh Thiện nhìn về phía Tây Nam ta sẽ được chiêm ngưỡng một cảnh núi non không chỉ hùng vĩ mà còn thơ mộng nữa, đó là núi Tùng Lĩnh. Trên núi có những gốc thông hàng trăm năm tuổi trồng từ thời Pháp thuộc, mùa hè đi dưới tán thông nghe điệu nhạc vi vu trầm bổng của đại ngàn, ta có cảm giác như ngàn thông đang ca lên khúc ca sơn thủy hữu tình. Cũng từ đây, hướng tầm nhìn về phía Đông Bắc chúng ta sẽ thấy một dãy núi chạy dài từ Tây sang Đông, điểm tận cùng là Biển Đông, dãy núi này có tên gọi là rú Xước. Đây là một chân đầu tiên của dãy Trường Sơn ăn thông ra biển. Rú Xước được tính như Đèo Ngang hay Hải Vân Quan của Hoàng Mai vậy... Nhưng ở thị xã Hoàng Mai thì rú Xước có một vai trò địa lý vô cùng quan trọng, nó như một bức bình phong che chắn bão giông cho cảng cá Lạch Cờn.
Nói đến biển Hoàng Mai thì không biết dùng từ gì cho xứng với cảnh đẹp cát trắng, biển xanh với rặng phi lao cổ thụ bốn mùa ca hát như bãi biển Đông Hồi. Hải sản Hoàng Mai thì nức lòng cả nước, chiều về đứng trước cảng cá Quỳnh Phương ta mới hiểu thế nào là “nức lòng cả nước”. Nước mắm Phú Lợi cũng không biết tự bao giờ đã vào bếp của các nhà hàng đặc sản khắp ba miền Tổ quốc. Điều muốn nói ở đây là nước mắm Phú Lợi đã làm hài lòng những ẩm thực gia khó tính nhất.
Đến Quỳnh Phương, thăm cảng cá Quỳnh Phương, có nhà thơ đã phải thốt lên:
“Cảng cá Quỳnh Phương chiều lộng gió
Tắm lên ta hương nước mắm thơm lừng”.
Hồ Vực Mấu thuộc xã Quỳnh Trang gắn liền với điển tích “Bẩm cụ, hết sông ạ?” * là hồ thuỷ lợi lớn nhất tỉnh Nghệ An có hai chức năng tươi tiêu và điều thuỷ cho phía hạ nguồn, mùa hè đi thuyền trên hồ nhìn mặt nước xanh trong tận đáy thấy từng viên sỏi cuội từng đàn cá mương cá giếc thong thả kiếm mồi. Bỗng nhiên ta nghe câu hát “Em có về xứ Nghệ với anh không” từ trên nương chè vọng lại thì ta cứ tưởng Việt Nam ta có thêm một hồ núi Cốc thứ hai tại Hoàng Mai.
Chạy song song với sông Mai về phía Tây từ làng Mít thuộc xã Quỳnh Trang đến làng Nhồi xã Quỳnh Hợp, nay là xã Mai Hùng, từ trên cao nhìn xuống ta thấy một quần thể làng Nhồi là những quả đồi tròn như bát úp người ta đếm được chín mươi chín ngọn gắn liền với điển tích một trăm con chim lạc**. Quần thể này được mang tên rú Sứ. Ở đây có khu lăng mộ họ Văn là Di sản văn hoá cấp quốc gia. Trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ, máy bay Mỹ cắm đầu vào quần thể rú Sứ, nhưng không phát nổ cũng không phát cháy, mà chỉ để chui sâu vào lòng đất khoảng ba, bốn mét để chôn vùi ý tưởng xâm lược hung hăng của một cường quốc.
Phong cảnh Hoang Mai thì còn nhiều điều phải nhắc đến như núi Đề Thơ, lèn Bỏ Bóng, hang Hoả Tiễn, động Nhà Trò, Thung Quân, giếng Kỵ,... nhưng trong khuôn khổ bài viết nay cho phép tôi khất nợ bạn đọc.
Phong cảnh Hoàng Mai đúng là non xanh, nước biếc với thế núi dáng sông trông xa thật hùng vĩ đến gần thì thật là kỳ vĩ nên thơ.
Con người Hoàng Mai hào sảng, minh triết, mến khách quý người, dễ gần, thân thiện, năng động, nhiệt tình. Con gái thuỳ mị, nết na, đàn ông thẳng thắn, hào hiệp, thể hiện qua câu tứ vật “Vật ẩm Hoàng Mai tửu”***
TAO ĐÀN MÙA XUÂN NGHỆ AN đã ra đời và hoạt động hơn 10 năm, có 11 đầu sách ra mắt bạn đọc nội dung gồm thơ, nhạc, tản văn, ký, truyện ngắn, ảnh nhằm ca ngợi phong cảnh con người Việt Nam, đặc biệt là quê hương Xứ Nghệ núi Hồng sông Lam, được độc giả khắp cả nước đánh giá cao. Nhưng trong tay tôi là tập bản thảo NON NƯỚC HOÀNG MAI thì lại hoàn toàn khác, Tao Đàn Mùa Xuân Nghệ An chỉ viết riêng cho thị xã trẻ Hoàng Mai, thị xã địa đầu xứ Nghệ, thị xã chưa đầy 10 tuổi. Tập bản thảo khoảng 150 bài thơ, văn, nhạc, ảnh của 40 hội viên Tao Đàn và 10 tác giả là con em Quỳnh Lưu, Hoàng Mai viết về NON NƯỚC và sự vươn lên của CON NGƯỜI thị xã Hoàng Mai trong thời gian gần đây. Tập sách này là một lời tri ân của Tao Đàn Mùa Xuân Nghệ An với Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân thị Xã Hoàng Mai, xem như món quà dâng lên, chuẩn bị cho 10 năm thành lập thị xã.
Chỉ trong một thời ngắn, những tác phẩm trong NON NƯỚC HOÀNG MAI chắc chắn chưa nói hết được những điều muốn nói, về những phẩm chất tốt đẹp của con người nơi địa đầu xứ Nghệ, về mảnh đất có bề dày truyền thống văn hóa, về những chiến công to lớn trong thời kì chống giặc ngoại xâm, bảo vệ Tổ quốc, về tiềm năng phát triển đi lên trong thời kì đổi mới... nhất là sự trở mình, vươn lên của thị xã trong thời gian gần đây. Một thị xã trẻ nhiều hoài bão và khao khát trở thành một thành phố tương lai, một trung tâm phát triển kinh tế và văn hóa của vùng Nam Thanh Bắc Nghệ. Xứng đáng với sự tôn vinh của tiền nhân là: Vùng đất ĐỊA LINH NHÂN KIỆT. Ta tin tưởng rằng Hoàng Mai đang tách vỏ, sông Mai xanh long lanh.
Bởi vậy, nếu còn một vài sai sót, một vài khiếm khuyết trong tác phẩm cũng khó tránh khỏi, mọng được sự rộng lòng lượng thứ của bạn đọc gần xa.
Mùa Noel 2020.
ĐPN
ĐPN
* Trương truyền lại rằng ông Hội Hoàng (Đậu Khuyến) lúc bấy giờ là Chánh tổng Hoàng Mai trong một chuyến khảo sát dư địa chí ngược dòng sông Mai khi đến Vực Mấu thì chỉ thấy một cái vực rất lớn, thuyền chỉ đi vòng quanh không có đường vượt thác. Thấy vậy, một đầy tớ gập đầu thưa rằng: - Bẩm cụ, hết sông rồi ạ!
** Tương truyền từ thuở xa xưa Ngọc Hoàng phái đoàn tuỳ tùng xuống địa giới khám phá địa hình xây dựng kinh đô gồm một trăm con chim lạc. Nhưng rú Sứ chỉ có chín mươi chín ngọn đồi, thừa một con chim không có chỗ đậu nên nó bay đi khi nó bay đi thì cả đoàn bay theo.
*** Vật ẩm Hoàng Mai tửu: Đây là một trong tứ vật Quỳnh Lưu xưa, ý nói: Không nên thi uống rượu với người Hoàng Mai.
** Tương truyền từ thuở xa xưa Ngọc Hoàng phái đoàn tuỳ tùng xuống địa giới khám phá địa hình xây dựng kinh đô gồm một trăm con chim lạc. Nhưng rú Sứ chỉ có chín mươi chín ngọn đồi, thừa một con chim không có chỗ đậu nên nó bay đi khi nó bay đi thì cả đoàn bay theo.
*** Vật ẩm Hoàng Mai tửu: Đây là một trong tứ vật Quỳnh Lưu xưa, ý nói: Không nên thi uống rượu với người Hoàng Mai.
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Thống kê truy cập
- Đang truy cập95
- Hôm nay25,399
- Tháng hiện tại679,303
- Tổng lượt truy cập9,466,096
