HOÀNG MAI ĐỊA ĐẦU XỨ NGHỆ - CÔNG TRÌNH 10 NĂM TÂM HUYẾT CỦA TRUNG TƯỚNG PHAN ĐỨC DƯ

Thứ năm - 30/03/2023 22:46 1.334 0

    Tôi gặp Trung tướng, Nhà giáo Nhân dân, PGS. TS Phan Đức Dư lần đầu tiên tại Tọa đàm về bản thảo Hoàng Mai địa đầu xứ Nghệ do Thị ủy, HĐND, UBND thị xã Hoàng Mai tổ chức vào tháng 12 năm 2022.
    Ấn tượng mà ông gieo vào tôi hôm đó là sự quá đắm đuối về đứa con tinh thần được ấp ủ mấy chục năm và hoàn thiện trong 10 năm nên tác giả có phần khắt khe đối với những lời phản biện. Tự dưng, tôi hình dung và tưởng tượng về tác giả: Một ông tướng Công an đầy nghiêm khắc, có phần bảo thủ và.... khó tính!
Đầu tháng 2 năm 2023, tôi bắt đầu tiếp nhận hơn 600 trang bản thảo Hoàng Mai địa đầu xứ Nghệ với tiến độ choáng ngợp: Trong vòng hơn 1 tháng phải biên tập, hoàn thiện nội dung và in xong 2.000 cuốn sách.
    Tôi cố thả lỏng người và bắt đầu đọc Hoàng Mai địa đầu xứ Nghệ với tâm thế của một người bạn đọc đầu tiên!
Tôi đã dành nguyên 3 ngày để đọc một mạch bản thảo “địa chí” đồ sộ về Hoàng Mai. Tôi ngỡ ngàng. Tôi thán phục! Tôi tự thấy mình trở nên giàu có hơn bao giờ hết. Trong tôi là cả một kho kiến thức đồ sộ về mảnh đất địa đầu xứ Nghệ thân yêu, nơi mà từ trước đến nay tôi chỉ biết đại khái về những địa danh như: Khe Nước Lạnh, Lạch Cờn, đền Cờn, hang Hỏa Tiễn,...
Ngoài mở đầu, kết luận, phụ lục, cuốn sách được bố cục thành 9 chương: Chương I: Ví trị địa lý; Chương II: Thiên nhiên Hoàng Mai; Chương III: Cư dân Hoàng Mai; Chương IV: Dấu ấn quân vương, lương tướng trên đất Hoàng Mai; Chương V: Người Hoàng Mai làm kinh tế; Chương VI: Người Hoàng Mai đánh giặc; Chương VII: Giáo dục - Văn hóa; Chương VIII: Tín ngưỡng và tôn giáo; Chương IX: Hoàng Mai dấu mốc lịch sử.
    Cuốn sách giới thiệu một cách tổng quan về sự hình thành và phát triển cộng đồng cư dân Hoàng Mai trong quá trình chinh phục tự nhiên, phát triển kinh tế - xã hội. Thêm nữa, cuốn sách còn đề cập tới quá trình khai thiên lập địa, phát triển các ngành nghề truyền thống: nông, lâm, ngư nghiệp và các nghề thủ công; văn hóa vật chất và văn hóa tinh thần truyền thống, tín ngưỡng, tôn giáo, các di tích, danh lam thắng cảnh, truyền thống hiếu học cũng như sự phát triển giáo dục nhân tài của quê hương. Đặc biệt, cuốn sách dành nhiều trang trình bày về truyền thống yêu nước, chống giặc ngoại xâm từ thuở khai thiên lập quốc đến nay của người dân Hoàng Mai, những thành tựu mà Đảng bộ và Nhân dân Hoàng Mai đạt được trong quá trình xây dựng đô thị mới và định hướng chiến lược xây dựng, phát triển đô thị Hoàng Mai hiện tại và tương lai - một đô thị, giàu đẹp, văn minh.
  Hơn một tháng ròng rã, tôi và các biên tập viên đã bị cuốn hút trong “cơn lốc biên tập” để kịp hoàn thành cuốn sách nhân dịp kỷ niệm 10 năm thành lập thị xã Hoàng Mai vào cuối tháng 3 năm 2023.
    Chắc phải đến cả trăm cuộc điện thoại giữa tôi và tác giả Phan Đức xoay quanh cuốn sách. Có những tranh luận khá gay gắt để đi đến thống nhất quan điểm về nội dung. Có những buổi, ông dành riêng để hàn huyên về ký ức tuổi thơ, về văn hóa truyền thống của người Hoàng Mai, về các món ăn mà mới nghe thôi, tôi đã tự nhủ “nhất định phải thử một lần trong đời” như chả cua, chè kho, sứa quẹt ruốc,... Lại có những cuộc điện thoại hàng chục phút, tôi lặng người đi khi nghe ông kể về những biến cố cuộc đời trong 10 năm biên soạn: Ấp ủ dự định viết một cuốn sách về Hoàng Mai đã hàng chục năm nay nhưng phải đến năm 2013, sau khi được nghỉ hưu, Trung tướng Phan Đức Dư mới có thời gian bắt tay vào nghiên cứu thêm tài liệu, đi điền dã,... và đặt bút viết những trang đầu tiên. Năm 2017, khi công trình đang dang dở thì ông mắc căn bệnh hiểm nghèo, tưởng đã bị Nam Tào gọi tên. Sau 56 ngày đêm vật lộn, chiến thắng được bệnh tật, ông bắt đầu quay lại bàn viết thì năm 2018, người bạn đời yêu quý, người đồng hành cùng ông trong quá trình biên soạn sách qua đời đột ngột trong một cơn đau tim. Ông rơi vào tình trạng mất thăng bằng một thời gian khá dài. Nhưng rồi, như lời ông nói: “Đất Hoàng Mai nên thơ lắm, người Hoàng Mai đáng yêu lắm, món nợ tình quê còn lớn lắm....” nên ông lại lần tìm đến những trang bản thảo, tiếp tục chắp nối cảm xúc.. Và, tình yêu quê hương, niềm say mê cống hiến là liều thuôc thần xoa dịu vết thương lòng trong ông! Công trình đồ sộ hơn 600 trang đã hoàn thành, ông rưng rưng nói với tôi rằng: “Mình như trút đi một gánh nặng!”
    Sau hơn một tháng biên tập, chúng tôi đã hoàn thành xuất bản cuốn sách Hoàng Mai địa đầu xứ Nghệ, tôi vẫn chưa gặp thêm ông lần nào, nhưng qua những cuộc điện thoại hằng ngày, tôi thấy mình gần ông hơn, hiểu ông hơn,... Và, cái ấn tượng ban đầu về ông đã phôi pha lúc nào không hay....
     Xin được nói thêm, cuốn sách Hoàng Mai địa đầu xứ Nghệ do Trung tướng, Nhà giáo Nhân dân, PGS. TS Phan Đức Dư, nguyên Giám đốc Học viện An ninh nhân dân biên soạn hoàn toàn tự nguyện, nay công trình đã hoàn thành, ông trao tặng lại cho Đảng bộ và Nhân dân Hoàng Mai, xem như món quà quý của một người con quê hương nhân thị xã tròn 10 năm thành lập.
      Ngoài ra, ông còn tự in thêm 1.000 cuốn sách để gửi tặng Nhân dân Hoàng Mai với thông điệp: HÃY BIẾN HOÀNG MAI ĐÁNG YÊU THÀNH NƠI ĐÁNG SỐNG!

Bùi Ngọc