HOẠ SĨ HỒ THIẾT TRINH: “THÁC LÀ THỂ PHÁCH, CÒN LÀ TINH ANH”
Thứ sáu - 31/10/2025 14:204520
Gần nửa thế kỷ xây dựng và phát triển, Nhà xuất bản Nghệ An (tiền thân là Nhà xuất bản Nghệ Tĩnh) đã xuất bản hơn 8.000 đầu sách với rất nhiều thể loại, trong đó có rất nhiều cuốn vinh dự đoạt nhiều giải thưởng cao quý, “neo đậu” mãi mãi trong tâm trí bạn đọc... Thành quả to lớn đó được xây đắp bởi lớp lớp thế hệ cán bộ, viên chức, lao động của cơ quan. Trong đó có sự đóng góp quan trọng của biên tập viên - hoạ sĩ Hồ Thiết Trinh. Ông không chỉ là một hoạ sĩ có tiếng trong giới mỹ thuật miền Trung, là người bạn thân quý của các văn nghệ sĩ mà còn là người tạo nên logo Nhà xuất bản Nghệ An, người thổi hồn vào hàng nghìn bìa sách... Sự ra đi của Hoạ sĩ Hồ Thiết Trinh vào chiều 30/10/2025 không chỉ là mất mát to lớn của nền mỹ thuật Việt Nam, của Hội Liên hiệp VHNT Nghệ An,mà còn để lại nỗi tiếc thương của tập thể cán bộ, viên chức, lao động Nhà xuất bản Nghệ An qua các thời kỳ
Hồ Thiết Trinh - Chân dung tự hoạ và Logo Nhà xuất bản Nghệ An
Chân dung và bút tích của hoạ sĩ Hồ Thiết Trinh
Hoạ sĩ Hồ Thiết Trinh sinh ngày 10/3/1955 tại xã Hưng Lĩnh, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An; thường trú tại số nhà 95, đường Hoàng Văn Tâm, phường Trường Vinh, tỉnh Nghệ An. Là hội viên: Hội Mỹ thuật Việt Nam; Hội Liên hiệp VHNT Nghệ An; đã được vinh danh hàng trăm giải thưởng cao quý của Trung ương và địa phương về mỹ thuật,... Năm 1982, sau khi tốt nghiệp Trường Mỹ thuật, Hồ Thiết Trinh về công tác tại Nhà xuất bản Nghệ An và gắn bó trọn vẹn cho đến lúc nghỉ hưu. Ông cũng là thế hệ cán bộ, biên tập viên đầu tiên đặt nền móng xây dựng Nhà xuất bản trên mảnh đất học, đất văn chương xứ Nghệ. Không chỉ chắc tay trong khâu biên tập mảng sách mỹ thuật, hoạ sĩ Hồ Thiết Trinh còn để lại dấu ấn đậm nét trong những bìa sách, minh hoạ sách, các mẫu câu đối, cuốn thư, nhị bình,... Chính sự sáng tạo ở khâu trình này này đã đem lại sự cuốn hút đối với độc giả, công chúng, và góp phần định vị “thương hiệu Nhà xuất bản Nghệ An”. Hơn 30 năm gắn bó với Nhà xuất bản Nghệ An, hàng nghìn mẫu bìa sách, văn hoá phẩm đã được hoạ sĩ Hồ Thiết Trinh gửi gắm yêu thương. Những trang sách nhỏ đi muôn phương, không chỉ chứa đựng tri thức bổ ích mà còn in dấu hoa tay và chan chứa ân tình của người làm công tác xuất bản.
Đây là một khối lượng công việc khổng lồ, thể hiện sự tin tưởng tuyệt đối của lãnh đạo và đồng nghiệp vào chuyên môn của ông. Từ những ấn phẩm đầu tiên như: Nụ cười và giọt nước mắt, Dòng sông trẻ, Những người con của thuyền trưởng cho đến những bộ sách về Chủ tịch Hồ Chí Minh, bộ sách VHNT thế kỷ XXvànhữngcuốn sáchvinh dự đoạt giải thưởng Nhà nước, Giải thưởng Hồ Chí Minhnhư:Địa chí văn hóa dân gian xứ Nghệ, Kho tàng Vè xứ Nghệ,... đều mang đậm dấu ấn sáng tạo của người hoạ sĩ tài hoa và nhiệt huyết.
Hai lãnh đạo Nhà xuất bản Nghệ An: Giám đốc - Tổng Biên tập Nguyễn Trung Hiền và Bùi Ngọc
qua ký hoạ chân dung của đồng nghiệp - hoạ sĩ Hồ Thiết Trinh
Nhằm tri ân những công lao, đóng góp của họa sĩ Hồ Thiết Trinh đối với nền mỹ thuật Việt Nam, năm 2020, nhân kỷ niệm 40 năm thành lập, Nhà xuất bản Nghệ An đã ấn hành cuốn sách “Họa sĩ Hồ Thiết Trinh - tác phẩm mỹ thuật”
(sách do UBND tỉnh đặt hàng)
Hoạ sĩ Hồ Thiết Trinh không chỉ giỏi chuyên môn mà còn góp phần định hình thẩm mỹ cho văn hóa đọc xứ Nghệ. Ông đã biến bìa sách thành những tác phẩm nghệ thuật thu hút, khơi gợi và phản ánh đúng tinh thần nội dung. Sự nhất quán về thẩm mỹ và chất lượng chuyên môn đã giúp hoạ sĩ Hồ Thiết Trinh trở thành “thương hiệu” nổi tiếng của Nhà xuất bản Nghệ An (thời điểm công nghệ chưa phát triển, những bìa sách hầu như được vẽ thủ công, cần một sự chuyên sâu và tài hoa của người thiết kế). Từ chiều 30/10/2025, sau khi hay tin người hoạ sĩ tài năng rời cõi tạm, trên các trang báo và mạng xã hội đã xuất hiện rất nhiều bài viết, lời chia buồn, thương tiếc đối với hoạ sĩ Hồ Thiết Trinh. Nhiều bạn bè đồng nghiệp, văn nghệ sĩ và tác giả của những cuốn sách may mắn được ông vẽ bìa đã có những dòng hồi ức thật xúc động. Nhà xuất bản Nghệ An xin đăng tải một số chia sẻ của các nhà báo, văn nghệ sĩ,… đã từng cộng tác với Hồ Thiết Trinh thay nén tâm nhang tiễn biệt người hoạ sĩ “Thác là thể phách, còn là tinh anh”: Nhà thơ Nguyễn Văn Hùng:“Hoạ sĩ Hồ Thiết Trinh ra đi về miền mây trắng nhưng tác phẩm của anh vẫn sống mãi với nhân dân. Tác phẩm “Bác Hồ về thăm quê” là một trong nhiều tác phẩm mà tôi thích nhất,có mấy năm, tôi đã lấy tác phẩm này của anh làm bìa cho Facebook của mình và các bài viết về Bác Hồ kính yêu. Nay ngắm tranh của anh lại càng nhớ và thương anh vô cùng. Xin vĩnh biệt anh!”. Nhà thơ Lăng Hồng Quang:“Thương tiếc một hoạ sĩ tài năng và có nhiều kỷ niệm đẹp.” Nhà giáo Nguyễn Quang Tuyên:“Cách đây 20 năm, tôi đi cùng nhà thơ Nguyễn Quốc Anh đến tận nhà anh vào một ngày Chủ nhật để nhờ anh vẽ bìa cho cuốn sách... Anh vui vẻ nhận lời với một thái độ nhiệt tình, vô tư... Ấn tượng của anh đối với tôi là một hoạ sĩ có tài mà khiêm nhường, bình dị, ẩn chứa một vẻ đẹp thanh cao”. Nhà văn Vi Hợi: “Nhớ lại hơn 5 năm trước, khi tập truyện ngắn đầu tay “Xuống núi” của tôi được Nhà xuất bản Nghệ An ấn hành (năm 2010), chính anh là người vẽ minh họa. Anh đọc kỹ từng truyện, hỏi tôi cặn kẽ từng chi tiết, từng gam màu, từng khoảng sáng trong những câu chuyện. Anh bảo: “Bìa sách cũng như cánh cửa của tâm hồn tác phẩm, phải mở ra và để người đọc muốn bước vào”. Tôi lắng nghe, thấy ở anh không chỉ một họa sĩ mà còn là người tri âm với văn chương, người luôn muốn lắng nghe để hiểu sâu thêm về con người phía sau chữ”. Nhà thơ Nguyễn Bá Canh:“Ghi nhận hoạ sĩ Hồ Thiết Trinh đã vẽ bìa cho hai tập thơ quan trọng là “Mưa tháng Giêng” (khoảng năm 1977) và “Đất sáng” (năm 2000)” được nhiều bạn đọc khen ngợi...”. Nhà báo Ngô Nhật Lân:“Người lặng lẽ - là cách tôi gọi ông, hoạ sĩ Hồ Thiết Trinh... Ông đã nói: Mỹ thuật cũng như bất kỳ lĩnh vực văn hoá nghệ thuật khác, đều phải gắn với đời sống xã hội, để có trách nhiệm lan toả cái hay, cái đẹp, chống lại cái xấu, cái ác,... Ông không chỉ là một hoạ sĩ tài năng với rất nhiều giải thưởng, mà còn là mọt hoạ sĩ - công dân rất có trách nhiệm với xã hội...”. Nhà báo, nhà thơ Phạm Thuỳ Vinh - Tổng Biên tập Tạp chí Sông Lam:“Tôi không thể nào quên được những ân cần mà tôi nhận được từ hoạ sĩ. Anh đã đồng hành với Sông Lam từ số báo đầu tiên... Tôi sẽ giữ mãi những bức tranh anh tặng!”. Nhà văn Bùi Ngọc - Giám đốc, Tổng Biên tập Nhà xuất bản Nghệ An:“Cuối chiều nay, cháu bàng hoàng khi hay tin Chú rời cõi tạm. Vậy là... Nhà xuất bản Nghệ An mất đi một cựu hoạ sĩ đáng kính - người thổi hồn vào những bìa sách để đời...”... Những lời xúc cảm tự đáy lòng trên đã góp phần khắc hoạ rõ nét chân dung Hồ Thiết Trinh: không chỉ giỏi chuyên môn mà còn là người nhân hậu, quan tâm đến mọi người, một nghệ sĩ có vẻ đẹp thanh cao trong lối sống. Chính sự kết hợp giữa tài năng, chuyên môn vững vàng và sự khiêm nhường, vô tư đã giúp ông gắn bó và gánh vác trách nhiệm mỹ thuật cho Nhà xuất bản Nghệ An suốt thời gian dài như vậy. Ông là người thầm lặng đứng sau ánh hào quang của những tác giả và những cuốn sách. Dù đã qua đời, nhưng vai trò của hoạ sĩ Hồ Thiết Trinh đối với Nhà xuất bản Nghệ An sẽ còn được nhắc đến trong nhiều thế hệ. Ông không chỉ là một hội viên kỳ cựu của Hội Mỹ thuật Việt Nam, Hội Liên hiệp VHNT Nghệ An, là hoạ sĩ của những tác phẩm lừng danh, mà còn là người đặt nền móng thẩm mỹ cho ngành xuất bản của xứ Nghệ.
Một số hình ảnh của họa sĩ Hồ Thiết Trinh với cán bộ, viên chức Nhà xuất bản Nghệ An
thời còn làm việc và sau khi nghỉ hưu
Xin kính cẩn vĩnh biệt người nghệ sĩ của những trang bìa, người giữ lửa cho Nhà xuất bản Nghệ An. Những cuốn sách mà ông dày công thiết kế sẽ mãi là những minh chứng sống động nhất cho sự cống hiến trọn vẹn của ông.