Có những miền đất, chỉ cần nhắc tên thôi là đã thấy trong lòng nao nao. Xứ Nghệ là vậy - gió Lào bỏng rát mà người lại hiền như hạt muối cắn đôi, đất đai chắt chiu mà chí học, chí làm, chí sống thì kiên gan như đá núi. Lật từng trang NGƯỜI XỨ NGHỆ, thấy như đang nghe câu hò Ví, Giặm vọng về, nghe tiếng mẹ ru xưa giữa trưa gió Lào, nghe tiếng trống hội làng thúc giục con cháu đứng dậy vươn mình.
Có những miền đất, từ nhỏ đã từng biết đến từ câu thơ: “Đường vô Xứ Nghệ quanh quanh...”. Xứ Nghệ của làng Sen và Đồng Tháp của đầm Sen, như một cơ duyên tìm đến nhau, cảm nhận về nhau, học hỏi nhau. Rồi một hôm được giới thiệu tập sách NGƯỜI XỨ NGHỆ, lần giở từng trang để hiểu hơn về một miền đất sinh ra những con người làm rạng danh đất nước.

Cuốn sách này không chỉ là vinh danh, mà như một chuyến trở về. Về với cội nguồn, với những người đã gieo hạt đầu tiên để hôm nay ta có bóng cây rợp mát. Mỗi nhân vật trong sách như một ngọn lửa, góp vào ánh sáng chung, soi tỏ bản lĩnh, cốt cách, trí tuệ và nghĩa tình của người Nghệ. Đó là phẩm chất kiên trung, hiếu học, dẻo dai, chịu thương chịu khó, sáng tạo và giàu nghĩa nặng tình sâu.
Những người làm sách đã khéo gom nhặt từng mảnh ký ức, nâng niu từng câu chuyện, để dựng nên một bức chân dung vừa quen vừa mới. Đọc lên, không thấy gò bó, mà thấy một lời mời: mời ta tự soi lại mình, mời thế hệ trẻ tự hỏi “Mình sinh ra để làm chi? Mình sẽ đi mô?”.
Với người Đồng Tháp quê sen hồng, đọc NGƯỜI XỨ NGHỆ lại thấy thương hơn đất với người. Thấy bóng dáng quê mình trong quê bạn: thương chữ nghĩa, thương làm ăn, thương nghĩa tình. Như sen trên đất phèn càng sâu rễ càng thơm, người Nghệ càng trải qua gian truân càng toát lên khí phách.

NGƯỜI XỨ NGHỆ không khép lại, mà mở ra - mở một hành trình nối dài, để bạn đọc gần xa tiếp tục góp thêm những câu chuyện mới. Bởi di sản không chỉ để ngắm mà để sống, để thế hệ hôm nay thắp tiếp lửa của cha anh.
Đây là cuốn sách để đọc chậm, nghĩ sâu, để lòng mình mềm ra mà cũng thẳng hơn, bền hơn. Để mai này, khi kể về quê hương, ta có thể nói rằng: có một mùa mang tên “mùa nhân cách”, nở ra từ những trang sách như thế này.
Xin trân trọng gửi đến bạn đọc như một lời tri ân và một lời hẹn gặp lại giữa những trang sách tái bản và xuất bản những quyển tiếp theo, khi bức tranh NGƯỜI XỨ NGHỆ sẽ càng thêm đủ đầy, rực rỡ.
Phó Chủ tịch Quốc hội LÊ MINH HOAN
Người Đồng Tháp - Đất Sen Hồng
Đồng Tháp - Đất Sen Hồng: nơi an nghỉ cuối cùng của một Người Xứ Nghệ - Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc.
“Gieo hạt Nghệ An lưu dấu Cụ - Nở hoa Đồng Tháp nhớ ơn Người”.